RODZICIELSTWO ZASTĘPCZE NIE JEST TYM SAMYM CO ADOPCJA
Wiele osób myli rodzicielstwo zastępcze z adopcją. Być może dlatego, że o rodzinach adopcyjnych mówi się głośno już od lat, a wiedza na temat rodziców zastępczych wciąż jest w naszym społeczeństwie zbyt mała.
Przybliżymy Wam w kilku punktach, czym różni się adopcja od rodzicielstwa zastępczego. Napiszemy także o podobieństwach.
NA STAŁE I TYMCZASOWO
Do rodziny adopcyjnej dziecko trafia na stałe (zostaje przysposobione), a rodzicielstwo zastępcze jest formą tymczasowej pomocy. Rodzina zastępcza nie wie, jak długo dziecko u niej pozostanie. Zdarza się, że dzieci wracają do swoich rodzinnych domów albo idą do adopcji. A bywa i tak, że zostają w rodzinie zastępczej aż do dorosłości (maksymalnie do 25. roku życia).
PRAWA I OBOWIĄZKI
W rodzinach adopcyjnych dzieci mają te same prawa i obowiązki co w rodzinach biologicznych, m.in. dotyczy ich prawo dziedziczenia oraz obowiązek opieki nad rodzicami w podeszłym wieku. Rodzice adopcyjni zmieniają adoptowanym dzieciom nazwisko.
Dzieci w rodzinach zastępczych nie dziedziczą po swoich opiekunach. Nie dotyczą ich także obowiązki wynikające z prawnej relacji dziecko-rodzic. Zwykle nie zmieniają nazwiska.
Rodziny adopcyjne zawsze są jednocześnie opiekunami prawnymi dzieci. W przypadku rodziców zastępczych sąd może na ich wniosek powierzyć im rolę opiekunów prawnych dziecka, jeśli rodzice biologiczni są pozbawieni praw rodzicielskich. Wtedy rodzina zastępcza może podejmować ważne decyzje np. w kwestiach medycznych. O sprawach edukacyjnych mogą decydować rodzice zastępczy, nawet jeśli nie są opiekunami prawnymi.
WSPARCIE LUB JEGO BRAK
Rodziny adopcyjne otrzymują jedynie takie wsparcie finansowe na utrzymanie dzieci, jakie przysługuje wszystkim polskim rodzinom, czyli z programu „500+” i „300+”.
Natomiast rodziny zastępcze dostają dodatkowe pieniądze na dzieci (około 1 tys. zł miesięcznie na każde dziecko), a jeśli rodzina pełni tę rolę zawodowo - to jednemu z opiekunów wypłacane jest wynagrodzenie. Rodzice zastępczy mogą także liczyć na bezpłatną pomoc ze strony psychologów, terapeutów i innego rodzaju specjalistów.
KONTAKTY Z RODZINĄ BIOLOGICZNĄ
Rodziny zastępcze powinny dbać o utrzymywanie relacji z rodzicami biologicznymi dzieci lub ich dalszymi krewnymi, chyba że sąd postanowił inaczej. Spotkania z rodziną biologiczną można organizować we własnym domu lub w specjalnych pokojach, np. w filii Wydziału Wspierania Pieczy Zastępczej łódzkiego MOPS-u, a dzieci nastoletnie bardzo często spotykają się z krewnymi samodzielnie np. w galeriach handlowych.
Rodziny adopcyjne mogą same decydować o kontaktach dziecka z jego bliskimi z rodziny biologicznej i nie muszą organizować spotkań, choć specjaliści zalecają, by informowały dziecko o jego historii i rodzinnych korzeniach oraz nie zatajały przed nim faktu, że jest adoptowane. W Polsce wciąż niewiele rodzin decyduje się na utrzymywanie kontaktów z rodzicami adoptowanych dzieci. W USA adopcje otwarte, czyli takie, w których relacje te są pielęgnowane, stanowią ponad 90 proc. wszystkich adopcji.
PODOBIEŃSTWA
Rodzicielstwo zastępcze i adopcję sporo różni. Ale obie grupy rodzin mierzą się podczas codziennej opieki nad dziećmi z podobnymi wyzwaniami. Bo do obu trafiają dzieci z bagażem trudnych doświadczeń. Dlatego powinny mieć świadomość, że mogą pojawić się trudności wychowawcze wynikające z traum, doświadczonej przemocy lub uwarunkowań genetycznych.
Jednak najważniejszym podobieństwem między rodzinami zastępczymi i adopcyjnymi jest chęć opieki nad dziećmi opuszczonymi lub takimi, które nie mogą na co dzień liczyć na wsparcie swoich biologicznych rodziców. Zarówno rodzice adopcyjni, jak i zastępczy odmieniają życie tych dzieci, a jednocześnie odczuwają ogromną satysfakcję z codziennego życia w rodzinie. Obie grupy rodzin dają dzieciom miłość i akceptację. A one potrafią czynić cuda.
